Milli Mücadele yıllarına gitmek, o yıllarda yaşananları ve savaşa katılmış bir asker olan Mehmet’ i tanımak istersen aşağıdaki metinleri okuyabilir, resimleri inceleyebilir ve soruları cevaplandırabilirsin.
Sıcak bir Ağustos günü savaş böyle başladı. Yunan Ordusu üç koldan Sakarya’ya doğru yürüyüşe geçti. 17 Ağustos'ta Türk Ordusu ile ilk karşılaşmanın ardından 23 Ağustos 1921 Salı sabahı bütün gücüyle taarruza geçen Yunan ordusu ne tarafa yönelse karşısında bir Türk birliği buluyordu. Başkomutan Mustafa Kemal Paşa askerlere emir verdi:
“Hattı müdafaa yoktur, sath-ı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı, vatandaşın kanıyla ıslanmadıkça terk olunamaz” (26 Ağustos 1921)
22 gün ve gece süren Sakarya Meydan Muharebesi, Eylül 1921 günü Türk zaferi ile sonuçlandı.
Yukarıdaki paragrafla ilgili aşağıdaki soruları cevaplandırır mısın?
1. Sakarya Meydan Savaşının günümüzden kaç yıl önce olduğunu hesaplayarak sonucu söyler misin?
2. Savaşın komutanı kim ?
3. Yukarıda yer alan emrin ne anlama geldiğini arkadaşlarınla tartışır mısın?
|
Sevgili Babam ve Annem,
Komutanlar ve asker arkadaşlarla beraber Sakarya Nehrinin doğusundayız. Atların yem, bizim ise giyecek ve yiyecek ihtiyacımız var. Cephanemiz az. Hava sıcak, uzun zamandır yıkanamıyoruz. Bazı arkadaşlarım umutsuz. Duyduğumuza göre Yunan Ordusu asker sayısını artırmış, yeni silah ve araçlarla donanmış. Ben umutsuz değilim. Sizleri görmek, evimde uyumak istiyorum ama Türk Halkı bize güveniyor.Komutanım Mülazımevvel Hasan Bey Ön saflarda kılıçla savaşacağımı söylüyor. Babacığım benimle gurur duyacaksınız, bu savaşı da kazanacağız.
Hürmetle ellerinizden öper, tanıdıklara selam ederim. Oğlunuz Mehmet.
10 Temmuz 1921
|
Mehmet ‘in yazdıklarına göre Türk Ordusunun nelere ihtiyacı var?
- Yunan Ordusunun Türk Ordusundan, asker sayısı ve silah bakımından farkı nedir?
- Türk halkının ordusundan beklentisi nedir?
- Mehmet bu savaşta nerede yer alacak?
1.Sana göre Mehmet hangisi? Mehmet’in bulunduğu yeri tanımlar mısın?
2.Dürbünle savaş alanını izleyen komutan kim?
3.Resme bakarak askerlerin kullandığı silahlar hakkında bilgi verebilir misin?
4.Askerlerin kılıçlarının neden havaya kalkmış olduğunu düşünüyorsun?
5.Türk bayrağını taşıyan asker, diğer askerlere göre yaşlı gözüküyor ve askerlik görevini daha önce yapmış biri. O halde neden orada ?
Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, Genel Kurmay Başkanı Fevzi Çakmak Paşa ve Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa Sakarya Meydan Muharebesinde aşağıda fotoğrafını gördüğün binayı karargah olarak kullanmışlardır. Aşağıda yer alan bilgiler bu binaya ve o yıllara ait.
“ Alagöz Köyü, o tarihlerde birkaç binadan ibaret küçük bir çiftlik idi. Mustafa Kemel ve silah arkadaşları cepheden gelen acı veya sevinçli haberleri bu binadayken alırlar, haritaları incelerler ve kararlar alırlardı.
Ankara’dan trenle gelen görevliler, trenden indikten sonra, at sırtında ve araba üzerinde Alagöz’e ulaşırlar, haberleri getirip götürürlerdi.
Başkomutan Mustafa Kemal, elektrikten yoksun bu yerde şapkalı bir gaz lambasının ışığında haritası üzerine eğilir, kendisine verilen raporları incelerdi. İki katlı bu taş ev, taş bir duvar üstünde yükselirdi. Türk zevkine göre yapılan ve döşenen bu ev, tahtadan süslü tavanları, dolapları ve sedirleriyle Sakarya Muharebesinin bunalımlı günlerinde Mustafa Kemal’i misafir etti.”
Alagöz Köyü, Polatlı ilçesinin sınırlarındadır. Günümüzde bu ev, sahipleri olan Mahmut ve Şerafettin Türkoğlu tarafından Milli Eğitim Bakanlığına verilmiştir. Ev günümüzde ziyarete açıktır. Bir gün gidersen Atatürk’ün ve silah arkadaşlarının kaldığı odaları, kullandığı eşyaları görebilirsin.
Seninde yaşadığın yerde Milli Mücadelede kullanılmış bir bina olabilir. Araştırma yaparak edindiğin bilgileri arkadaşlarınla paylaşır mısın?
Sana karmaşık gibi görünen aşağıdaki harita Sakarya Meydan Muharebesinin bir gününe ait hareket planını gösteriyor. Bu haritanın ne anlattığını anlamak zor. Demek ki savaşlarda komutanlar bu tip haritalar yapıyorlar ve savaşları buna göre yönetiyorlar
6. Aşağıdaki tabloda iki ordunun er ve silah sayısı yer almaktadır. Bu tablodaki bilgileri yorumlayarak Sakarya Meydan Muharebesinin kazanılmasında Mustafa Kemal Paşanın rolünü arkadaşlarınla tartışır mısın?
|
|
Er
|
Tüfek
|
Makineli Tüfek
|
Top
|
Hayvan
|
Uçak
|
|
Türk
|
96.326
|
54.572
|
825
|
169
|
32.137
|
2
|
|
Yunan
|
120.000
|
75.900
|
2.768
|
286
|
3.800
|
18
|
7.Resimde gördüğün gibi Başkomutan Mustafa Kemal Paşa ve silah arkadaşları Dua Tepe’den savaşı idare etmişlerdir. Dua Tepe, Polatlı’nın ilçesi sınırları içerisindedir. Türkiye haritasında Polatlı’nın yerini bulabilir misin?
8. Sakarya Meydan Muharebesi 1921 yılında olmuştur. Yaşadığımız yılda savaşın yapıldığı topraklarda ne olduğunu merak ediyor musun? Dua Tepe de aşağıda resimlerini gördüğün bir anıt var. Mustafa Kemal’ in, İsmet İnönü’nün, Fevzi Çakmak ve Halide Edip Adıvar ‘ın heykelleriyle süslenen bir anıt. Bu anıtta ayrıca 5713 şehit askeri temsilen 81 şehidin isimleri yer almakta.
Yaptığın bir anıt, şehitlik ziyaretini kısaca anlatabilir misin?
9. Türk askerlerine “ Mehmetçik” dendiğini işitmişsindir. Aşağıda MEHMETÇİK isimli bir şiir var. Şiiri okuyarak Mehmetçiklerin neler yaptıklarını arkadaşlarına anlatır mısın?
MEHMETÇİK
Sen ben uyurken biri var uyumaz.
Bir tıkırtı olsa derhal doğrulur
Nöbette talimde ayakta kış yaz
Memleket namusu ondan sorulur
Haydi Mehmet dedikleri gün müdür
Ne çift ne çubuk ne avrat düşünür
Mehmet’im bu toprağın düşkünüdür
Bu aşk ile ya vurur ya vurulur
En temiz en güzel insanlık onda
Gerekli aydınlık karanlık onda
Tarihler boyu kahramanlık onda
Mehmetçik ölür meçhul asker olur.
Cahit Sıtkı Tarancı
10. Senden Mustafa Kemal Paşa’ ya ve Mehmet’e birer mektup yazmanı istiyorum. Düşüncelerini ve duygularını bu mektupla onlara açıklayabilirsin. Eğer bir gün Anıtkabir’e, Dua Tepe veya Sakarya Şehitliklerine ziyarete gidersen mektubunu onlara götürebilirsin.
